"<yoastmark

نام عامی که به کلرور سدیم اطلاق می شود، نمک است. کلرور سدیم به صورت بلورهای سفید مکعبی شکل با دانه‌های بسیار ریز در طبیعت وجود دارد. از آغاز تاریخ بشریت، كلرورسدیم (نمک خوراکی تصفیه شده) به عنوان نوعی چاشنی به رژیم غذایی افزوده می شد. خواص ضد میكروبی نمک، خاصیت نگهداری مواد غذایی و جلوگیری از فساد آن‌ها، روشی متداول در زندگی بشر بوده است.

نمک خوراکی تصفیه شده یددار (نمک تبلور مجدد یددار)، محصولی است متبلور، شورمزه و بدون بو كه عمدتاً از كلرور سدیم تشكیل شده است.

نمک در طبیعت به دو صورت جامد (معادن نمک) و محلول در آب دریا وجود دارد. در نواحی مختلف ایران، معادن نمک به صورت كوه های نمک و نمک دریا دیده می شوند.

تصفیه نمک

برای تصفیه نمک از ناخالصی‌های فیزیكی و رسیدن به نمک خوراکی تصفیه شده مراحل زیر اجرا می‌شود:

  • 1 – بخش انحلال

  • آسیاب سنگ نمک
  • انحلال نمک در آب و تهیه آب نمک اشباع
  • رسوب كردن ناخالصی ها از طریق افزودن مواد شیمیایی و فیلتراسیون
  • تولید آب نمک خالص

2 – بخش كریستالیزاسیون

  • عمل تبخیر آب نمک و تشكیل كریستال های خالص شده
  • كریستالیزور كارخانه برای تغییر اندازه سایز كریستال های نمک بنابر نیاز صنایع مختلف
  • جداسازی كریستال ها با استفاده از دستگاه سانتریفوژ، اسپری یدات پتاسیم و آنتی كیك(فروسیانیدپتاسیم) جهت  جلوگیری از كلوخه شدن نمک در مناطق مرطوب در این مرحله انجام می گیرد.

3 – بخش خشك كردن

  • رطوبت گیری نمک به كمتر از 1/0 درصد
  • كاربرد نمک خوراکی تصفیه شده یددار

  • مصارف خوراكی خانوار
  • مصارف غذایی (صنایع گوشت، كنسروسازی، نانوایی ها، صنایع لبنی، صنایع سوسیس و كالباس و صنایع بیسكویت سازی)
  • مصارف دارویی (سرم سازی و …)
  • مصارف دامپروری
نمک تبلور مجدد یددار

نمک تبلور مجدد یددار

اضافه کردن ید به نمک خوراکی

از آنجا که کمبود عنصر ید در رژیم غذایی انسان موجب بیماری‌های گوناگون مانند گواتر  می‌شود، معمولاً به نمک خوراکی تصفیه شده، پتاسیم یدات اضافه می‌کنند تا نمک خوراکی تصفیه شده یددار تولید شده و مصرف‌کنندگان از آن بهره‌مند شوند. نمک‌ خوراکی تصفیه شده یددار به دلیل خلوص بالا، میزان ید را بهتر و به مدت بیشتر حفظ می‌کنند. در ایران با توجه به بررسی‌ میزان ید در آب و خاک و شیوع گواتر در سطح کشور، مقدار۴۰ میکروگرم ید به ازای هر گرم نمک (40ppm) اضافه می‌شود.

تأمین ید با نمک ید دار یا نمک دریا؟

عده‌ای بر این گمان هستند که برای تأمین ید بدن بهتر است به جای استفاده از نمک خوراکی تصفیه شده ید دار از نمک دریا استفاده شود. اما این عده از افراد به این نکته توجه نمیکنند که آیا خوردن نمک دریا برای سلامتی مفید است؟ واقعیت این است که بیشتر نمک‌های دریایی هیچ مزیت واقعی برای سلامتی ندارند. مقدار کمی از مواد معدنی موجود در نمک دریا به راحتی از سایر غذاهای سالم نیز به دست می آید. نمک دریا نیز به طور کلی حاوی ید کمتری نسبت به نمک خوراکی ید دار است. اما نکته مهم‌تر این است که نمک دریا حاوی موادی است که می‌تواند برای سلامتی ما مضر باشد (منبع).

نکات تکمیلی در استفاده از نمک خوراکی ید دار

برای حفظ ید در نمک خوراکی تصفیه شده یددار، باید نمک را دور از نور و رطوبت و در ظرف‌های در بسته پلاستیکی، چوبی، سفالی یا شیشه‌ای تیره نگهداری کرده و در مدت کمتر از یک سال آن را مصرف کرد. همچنین هنگام پخت غذا، بهتر است نمک خوراکی تصفیه شده یددار را در انتهای پخت اضافه کنید تا ید آن تا حد امکان حفظ شود.