استفاده از نمک در دباغی و چرمسازی از اهمیت بالایی برخوردار است.
- از نمک در دباغی جهت نگهداری از پوست، جلوگیری از فساد و نیز آب گیری استفاده میکنند.
- در مراحل مختلف دباغی شاهد استفاده از نمک دباغی (نمک چرم) هستیم.
- نمک چرم، یکی از مواد اساسی و بسیار مهم در صنعت دباغی و چرمسازی محسوب میگردد.
موادی که در دباغی پوست مورد استفاده قرار میگیرند به دو دسته گیاهی و شیمیایی تقسیمبندی میشوند: در دباغی گیاهی که از گذشته نیز متداول بوده است با استفاده از تانین و دیگر اجزای مختلف گیاه از جمله پوست، برگ، شاخه، ریشه، تنه، میوه و غیره به همراه نمک استفاده میکنند. چرم هایی که به این روش می سازند، دارای نرمی خاصی بوده و معمولا رنگ قهوه ای دارند.
در پوستهای نازکتر، از مواد شیمیایی، به همراه نمکهای معدنی استفاده میگردد.
نرمی و لطافت پوست به وسیله نمک:
جهت نرمی و لطافت پوست لازم است پروتئین های حلقوی موجود در بافت پوست از آن خارج شوند. به همین منظور ابتدا جهت تخمیر، بر روی پوست آرد جو، و برروی آرد جو آب می پاشند تا ابتدا پوست تخمیر شده و متورم گردد تا بتوانند آهک ها و گوشت های اضافه پوست را به خوبی از آن جدا نمایند. پس از این مرحله پوست را نمک سود و چند روزی در انبار نگهداری می کنند. سپس پوست های نمک سود شده را می شویند و با خروج نمک از بافت پوست، آب جایگزین نمک شده و باعث میشود پروتئین های حلقوی قابل حل در آب موجود در بافت پوست حل شده و از پوست خارج شوند.
نمک دباغی چه کاربردی دارد؟
مهم ترین مرحله در تهیه چرم از پوست حیوانات، در واقع مرحله دباغی میباشد. در پایان مرحله دباغی، پوست از حالت اولیه خود خارج گشته و به یک فرآورده بسیار ارزشمند تبدیل میگردد. برای تهیه فرآورده پوستی مطلوب باید به این نکته توجه کنید که حالت طبیعی پوست از نظر ساختار الیاف و نحوه پراکندگی آن در تمام لایهها در طی فرایندهای مختلف دباغی حفظ شود.
در فرایند دباغی مواد شیمیایی که جذب پوست شدهاند با پروتئینهای پوست پیوند تشکیل میدهند. این عمل باعث ایجاد خواص بسیار مطلوبی در پوست از جمله کاهش جذب آب، جلوگیری از تورم، مقاومت در برابر فساد و… میگردد.